Kapusta głowiasta w Polsce uprawiana jest na powierzchni nieco ponad 25 tys. ha i pod względem areału jest jednym z największych gatunków warzyw w Polsce. Jest to cenne warzywo, ze względów dietetycznych. Kapusta zawiera szereg składników pokarmowych korzystnie wpływających na zdrowie człowieka, m.in. witaminę C, błonnik oraz sole mineralne. Kapusta jest ważnym gatunkiem warzywa uprawianego w Polsce i Europie. Nawożenie kapusty ma duży wpływ na jakość i wielkość plonu.
Kapusta ma spore wymagania klimatyczno-glebowe, które można opisać następująco: optymalna temperatura wzrostu to 15-20°C, gleba pod uprawę (kapusta późna preferuje gleby cięższe, wczesna lżejsze) powinna charakteryzować się dużą pojemnością wodną oraz łatwością nagrzewania się, bez tendencji zalewowych (kapusta nie znosi nadmiaru wody). Korzeń zalany, bez dostępu do tlenu zaczyna obumierać po 24 godzinach. W niniejszym artykule skupię się mocniej na wymaganiach nawozowo-pielęgnacyjnych do początkowej fazy wzrostu tego warzywa (6-8 liści) – co ma niebagatelne znaczenie w plonie końcowym i jakości produktu.
Nawożenie kapusty przed sadzeniem
Kapusta głowiasta należy do gatunków wymagających pod względem zasobności w składniki pokarmowe oraz kwasowości gleby (N-240-270kg/ha, P-120-140kg/ha, K-360-420kg/ha w czystym składniku). Stanowisko pod tą uprawę powinno mieć pH na poziomie 6,5-7,5, z uwagi na jedną z najgroźniejszych chorób występujących w produkcji kapusty głowiastej czyli kiły kapustnych, która rozwija się świetnie w kwaśnym środowisku. Jak każde nawożenie także i wapnowanie przeprowadzamy po uprzedniej analizie gleby. Do podniesienia pH stosujemy wysoko reaktywne wapno tlenkowe lub wapno węglanowe (wolniej reaguje, działanie rozłożone w dłuższym czasie). Samo odkwaszanie gleby nie jest jedynym powodem wapnowania. Istotna jest także zawartość wapnia odżywczego dostępnego dla rośliny – jedną z chorób fizjologicznych kapusty powodowanej przez niedobory wapnia związane z problemami dotyczącymi jego pobierania z gleby jest tipburn (wew. brunatnienie główek). Choroba daje o sobie znać w momencie niedostępności wapnia właśnie w formie przyswajalnej przez roślinę. Przykładem nawozu który może być dobrym uzupełnieniem tradycyjnego nawożenia wapnem jest nawóz Physiomax 975, zawierający kompleks bioaktywny z ekstraktami z alg morskich Physio+ (aminopuryna wspomagająca rozwój korzeni włośnikowych), Magnez oraz Mezocalc (76% mocno rozdrobnionego, wysoko reaktywnego węglanu wapnia CaCO3). Wapń dostarczony w tej formie gwarantuje stabilizacje pH w strefie korzeniowej oraz zwiększenie dostępności większości składników pokarmowych (poprawia skuteczność nawożenia organicznego i mineralnego), oraz zmniejsza zapotrzebowanie na dawki tradycyjnego wapna. Przypomnę w tym miejscu, że makroskładniki najlepiej pobierane są z gleby przy pH zbliżonym do obojętnego.
Azot, fosfor i potas to główni gracze w nawożeniu posypowym roślin. Dobrym rozwiązaniem jest tutaj stosowanie azotu N-Process. N-Process jest rozwiązaniem zapobiegającym ulatnianiu i wymywaniu azotu z gleby. Dodatkowo część biostymulująca zawarta w nawozach N-Process wspomaga działanie enzymu – reduktazy azotanowej, co dodatkowo wspomaga przetwarzanie i pobieranie N z gleby. Technologia Top-Phos (fosfor połączony mostkiem wapniowym z cząsteczką organiczną) przeciwdziała uwstecznianiu się fosforu w glebie, w tym przypadku w wysokim pH, z czego powstają formy fosforu (fosforan wapnia), które nie są dostępne dla rośliny. Warto tutaj zwrócić uwagę na nawóz Eurofertil TOP 30 Horti posiadający fosfor właśnie w formie Top-Phos oraz potas w formie bezchlorkowej (siarczan potasu). Gdy główną część nawożenia (posypowego) mamy już ustaloną i zaaplikowaną, czas zastanowić się jak można wspomóc roślinę w późniejszych fazach.
Wzmocnienie roślin po posadzeniu
W początkowej fazie tuż po posadzeniu roślina przechodzi przez szereg czynników stresogennych. Do nich należą takie elementy jak: stres związany ze zmianą środowiska, wahania temperatury, zasobność gleby w wodę, składniki pokarmowe, szkodliwe działanie szkodników oraz rośliny konkurencyjne (np. chwasty). Roślina przechodzi z komfortowych warunków szklarniowych/tunelowych do mniej korzystnego środowiska bez kontroli w/w warunków wpływających negatywnie na rozwój rośliny, w którym musi konkurować z innymi roślinami o wszystkie zasoby środowiska naturalnego.
Jednym z elementów, który możemy kontrolować w niełatwym okresie dla rośliny jest odpowiednie nawożenie, a jego skuteczniejszą formą jest precyzyjne dokarmianie. Aby minimalizować niekorzystne warunki stresogenne stosuje się szereg zabiegów wspomagających roślinę – jednym z nich jest zasilanie (odżywianie) dolistne. Począwszy od zaaplikowania roślinie dawek startowych nawozu w preparatach wspomagających, skończywszy na dawkach nawozowych pogłównych. Prześledźmy więc początkowy okres produkcji kapusty właśnie pod kątem nawożenia dolistnego.
W początkowych fazach po wysadzeniu w miejsce stałe, roślina wykazuje zwiększone zapotrzebowanie na mikro i makroskładniki. Aby poprawić kondycję roślin należy zastosować preparat posiadający zbilansowane makro składniki (NPK) niezbędne tuż po wysadzeniu młodych roślin oraz glicynę-betainę, zeatynę, kwasy huminowe i fulwowe. Zastosowanie preparatu spełniającego powyższe warunki wpływa korzystnie na wzrost systemu korzeniowego, większy wigor roślin w warunkach stresowych oraz na polepszenie struktury gleby – przykładem takiego „zasilacza” może być Fertiactyl Starter w dawce 5l/ha. Może on być stosowany w formie oprysku grubokroplistego (działanie doglebowo-nalistne) po posadzeniu na miejsce stałe oraz tuż przed sadzeniem zaleca się także wykonanie podlewania rozsady Starterem o stężeniu 0,5% (0,5l preparatu/100 l wody), tak aby ciecz robocza dobrze zmoczyła bryłkę korzeniową przed sadzeniem.
Niezbędne mikroskładniki – bor oraz molibden – poprawiają produkcję i transport cukrów. Składniki te zwiększają pobieranie i transport azotu oraz produkcję białek. Bor w połączeniu z molibdenem działa antystresowo dlatego ta kombinacja jest idealna do zastosowania w kapuście w fazie 6-8 liści. Oprócz Boru i Molibdenu dobrze jest stymulować roślinę dodatkowymi składnikami preparatu, np. glicyna-betaina, IPA, czy – jako nośnik – aminokwasy, które są także budulcem białek. Tak kompleksowy nawóz wpływa na szybszą dostępność dostarczonych składników pokarmowych (aminokwasy są świetnym transporterem dla składników pokarmowych) oraz ich aktywny transport w roślinie (IPA) – co znacząco poprawia kondycję roślin. Biorąc pod uwagę powyższe założenia, Fertiactyl Gold BMo w dawce 1-2x4l/ha jest bardzo dobrym rozwiązaniem.
W ten sposób dotarliśmy do końca przedstawiania podstawowych informacji na temat nawożenia/dokarmiania w początkowych fazach wzrostu kapusty. W połowie czerwca ukaże się druga część mojego artykułu, dotycząca letniej i jesiennej części nawożenia i dokarmiania kapusty, a wówczas przyjrzymy się bliżej aspektom dokarmianiu roślin od fazy wiązania główek aż do zbiorów.
Łukasz Peroń
