W ostatnich latach w niektórych regionach Polski zwłaszcza tam, gdzie uprawiało się niegdyś dużo cebuli, zmorą producentów jest wciornastek tytoniowiec żerujący na szczypiorze cebuli. Odpowiedni monitoring i działania prewencyjne to najlepszy sposób na uniknięcie inwazji wciornastka tytoniowca w cebuli.
Wciornastek tytoniowec w cebuli – charakterystyka i występowanie szkodnika
Wciornastki w naszych warunkach mają zwykle kilka pokoleń. Rozwój jednego w zależności od temperatur trwa około 18-30 dni, a nawet nieco krócej. Szkodnik ten jest polifagiem i żeruje na ponad 300 gatunkach roślin uprawnych i chwastów. Zimowanie może odbywać się w glebie lub w resztkach pożniwnych.
Wciornastki to niewielkie owady, które charakteryzują się wydłużonym, przecinkowatym ciałem i posiadają dwie pary wąskich skrzydeł.
Ich długość nie przekracza 1,3 mm. Jaja wciornastków nie są widoczne gołym okiem, dlatego trudno je znaleźć na roślinach.
Kiedy pojawia się wciornastek tytoniowiec w cebuli?
Wiosną w czasie korzystnych warunków po wyjściu z gleby owady dorosłe żerują na chwastach, a następnie przenoszą się na rośliny uprawne. W przypadku cebuli można obserwować pierwsze owady na plantacjach już na przełomie maja i czerwca.
Jeżeli więc ktoś nie zauważy pierwszych dorosłych owadów nalatujących na plantacje, to może mieć bardzo duży problem z ich zwalczaniem.
Objawy występowania wciornastka w uprawie cebuli
Objawy żerowania są widoczne już po kilku dniach. Larwy wciornastka bowiem wysysają soki roślinne ze szczypioru, pozostawiając srebrną plamkę w tkance, w której znajduje się powietrze. Przy dużej presji szkodników szczypior zaczyna powoli więdnąć i usycha.
Skuteczne zwalczanie szkodnika
Kiedy więc zauważymy pierwsze owady dorosłe na plantacji niezależnie od wielkości roślin, trzeba wykonać pierwszy zabieg produktem, który będzie rozrastał się z rośliną. Jeszcze w 2025 roku możliwe będą zabiegi produktem Movento 100 SC z dodatkiem niewielkiej ilości wody na hektar i zwilżaczu rozpuszczającym woski roślinne np. Inex-A.
Duża presja szkodnika – jak zapewnić wysoką skuteczność zabiegów?
Niestety przy dużej presji wciornastka trzeba rośliny po wykonaniu zabiegu Movento 100 SC opryskiwać produktami kontaktowymi z grupy pyretroidów, czy zawierającymi acetamipryd lub spinaosad. Takie zabiegi powinny być wykonywane przynajmniej raz w tygodniu.
Po zabiegu Movento 100 SC należy poczekać około 3 tygodni i rośliny opryskać tym samym produktem jeszcze raz.
Po następnych 3 tygodniach należy zastosować następny produkt – tym razem Benevia 100 OD. W tym czasie rośliny już praktycznie przestają rosnąć wegetatywnie, co zapewnia dokładne opryskanie każdej ich części. Z tego względu należy do oprysku użyć 400-500 litrów wody dodając adiuwant olejowy. Benevia 100 OD bowiem ma formację olejową i nie przemieszcza się tak jak Movento 100 SC po roślinie.
Działania zapobiegawcze przeciwko wciornastkowi w cebuli
Można również plantacje opryskiwać produktami takimi jak MiteMine łącznie z Barrier Si-Ca. Utrudniają one zasiedlanie rośliny przez wciornastki, wytwarzając tarczę krzemowo wapniową. Tutaj trzeba działać zapobiegawczo na chwilę przed pojawieniem się szkodników na plantacji.
Zabiegi trzeba wykonywać regularnie w odstępach 7-dniowych, aby plantacja była dobrze zabezpieczona. Jako adiuwant można używać produktu Inex-A. Jest to zwilżacz niejonowy, rozpuszczający woski rośliny, co prowadzi do szybkiego dostania się substancji aktywnej na swoje miejsce w roślinie.
Zabiegi prewencyjne mogą chronić przed inwazją wciornastka
Opryski tymi produktami można wpleść w ochronę chemiczną zamiast produktów kontaktowych. W rejonach gdzie wciornastki nie są dużym problemem, wykonanie kilku takich zabiegów w odpowiednim terminie może uchronić plantacje przed żerowaniem wciornastków.
Skuteczne zapobieganie żerowaniu szkodników przynosi lepsze efekty niż zwalczanie ich już po zaobserwowaniu zwiększonej presji.
Autor: Piotr Borczyński – Kujawsko Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie odział Zarzeczewo.
