W sezonie 2025 plantatorzy arbuzów w Polsce mierzą się z wyjątkowo trudnymi warunkami pogodowymi i rosnącym zagrożeniem ze strony szkodników. Szczególnie groźna okazuje się śmietka, której masowe pojawianie się w pierwszych tygodniach po wysadzeniu rozsady prowadzi do znaczących strat. Właściwe terminy sadzenia, przygotowanie rozsady oraz zastosowanie ochrony biologicznej to dziś kluczowe elementy udanej uprawy arbuza.
Chłodny maj nie sprzyjał arbuzom
Jak podkreśla Paweł Myziak, z Euro – Papryka, sukces uprawy zaczyna się od terminu sadzenia. W jego opinii ryzyko chłodnych nocy w maju jest zbyt duże, by podejmować działania zbyt wcześnie. – Nigdy nie sadzimy arbuza przed 26 maja. Kluczowe jest, żeby w nocy temperatura nie spadała poniżej 10°C. W tym roku wielu plantatorów zaryzykowało – i stracili nawet 30% nasadzeń – mówi. Tłumaczy również, że arbuz jest rośliną wyjątkowo wrażliwą na stres termiczny, a jego korzeń palowy potrzebuje stabilnych warunków cieplnych, by się prawidłowo rozwinąć. Złe ukorzenienie prowadzi do zahamowania wzrostu, co później trudno nadrobić.
Śmietka cichym zabójcą arbuzów
Dużym problemem okazuje się również śmietka – groźny szkodnik pojawiający się na etapie produkcji rozsady i bezpośrednio po jej wysadzeniu. Jej larwy żerują na szyjce korzeniowej i korzeniach, doprowadzając do gwałtownego zamierania roślin. Niestety objawy pojawiają się zbyt późno, by zastosować skuteczną ochronę chemiczną. – Najgorsze jest to, że o obecności śmietki dowiadujemy się zbyt późno – dopiero, gdy rozsada znika z pola. W sezonie 2025 notujemy wyjątkowo silne naloty tego szkodnika – ostrzega Małgorzata Czarnecka, specjalistka ds. biologicznej ochrony roślin w firmie Koppert Polska.
Jak chronić arbuzy przed śmietką?
W obliczu ograniczeń rejestracyjnych dla insektycydów konwencjonalnych coraz więcej plantatorów decyduje się na rozwiązania biologiczne. Koppert rekomenduje stosowanie pożytecznych nicieni entomopatogenicznych. Zawarte są w produktach Entonem i Capsanem, a przy dużych areałach również Casea i Capirel. Zawierają nicienie atakujące wyłącznie larwalne stadia owadów. Są one w pełni bezpieczne dla roślin i nie pozostawiają żadnych pozostałości w owocach. Mogą być stosowane interwencyjnie – już po pojawieniu się pierwszych objawów wypadania. Wtedy efekt biobójczy widoczny jest w ciągu 24 do 72 godzin od aplikacji. Nicienie penetrują ciało larwy, rozwijają się w jej wnętrzu i prowadzą do jej szybkiego obumarcia. To dziś jedno z nielicznych rozwiązań, które można zastosować po fakcie, gdy już widać pierwsze straty – podkreśla Małgorzata Czarnecka.
Kapryśny arbuz
Paweł Myziak zauważa, że podstawą udanej uprawy arbuzów jest rozsada. Arbuz ma wyjątkowo trudny do rozwoju system korzeniowy. Korzeń palowy rozwija się pionowo w dół, a dopiero później buduje się bryła korzeniowa. Trzeba się mocno postarać, żeby arbuz się dobrze ukorzenił. Zabezpieczenie rozsady przed wysadzeniem to dziś podstawa. Kto tego nie zrobił, ten żałuje – komentuje plantator.
W sezonie 2025 skuteczna ochrona arbuzów przed śmietką i stresem posadzeniowym wymaga szybkiego reagowania oraz sięgania po sprawdzone biologiczne rozwiązania. Właściwy termin sadzenia, dobrze ukorzeniona rozsada oraz użycie pożytecznych nicieni to dziś elementy kluczowe dla udanej produkcji arbuzów.
