Deszczownie szpulowe – o czym warto pamiętać?




Deszczownie szpulowe to jedno z rozwiązań, które można zastosować do nawadniania upraw. W ten sposób dostarcza się wodę na całej powierzchni jaka jest w zasięgu pracy deszczowni. Za pomocą tego rozwiązania można dostarczyć duże ilości wody w krótkim czasie.

Cebula podczas deszczowania

Korzyści z nawadniania

Deszczownie szpulowe są szczególnie przydatne do nawadniania plantacji warzyw. Korzystając z tego rozwiązania nie tyko dostarcza się wodę, ale również możemy w znacznie większym stopniu wykorzystać nawożenie. Szczególnie gdy po zastosowaniu nawozów posypowych nie ma odpowiedniej wilgotności gleby. Tak samo jest w przypadku niektórych środków ochrony roślin. W obu przypadkach można mówić o oszczędnościach, z drugiej strony trzeba liczyć się z kosztami związanymi z tą inwestycją oraz kosztami eksploatacyjnymi. Taki system nie wymaga wysoce sprawnego systemu filtracji, który jest wymagany instalując linie do nawadniania kropelkowego. Ostatnie lata pokazują, że inwestycje w deszczownie mogą się szybko zwrócić.

Deszczownia RM 250 75 mm (fot. Wojciech Kopeć, Yara Poland, 21.07.2019 r)

Przemyślana inwestycja

Zanim podejmiemy decyzję o zakupie deszczowni oraz niezbędnych elementów w postaci węży czy pompy, powinniśmy skrupulatnie podejść do zagadnienia związanego z nawadnianiem. Tylko jasno określone potrzeby i znajomość indywidualnych warunków glebowych, roślinnych, klimatycznych oraz ukształtowania terenu pozwala na dobranie odpowiednich parametrów całego systemu. Jednym z najważniejszych czynników jest dostęp do wydajnego i sprawnego źródła wody.

Deszczownia Osmix 480 90 mm (fot. W. Kopeć, Yara Poland, 21.07.2019 r)

Jak wyliczyć potrzebną ilość wody

Aby obliczyć ilość wody potrzebną do nawodnienia, tak aby roślina miała do niej dostęp, ale nie doszło do wypłukania składników pokarmowych w głąb gleby gdzie będą niedostępne dla systemu korzeniowego należy wziąć pod uwagę kilka czynników:

  • Meteorologiczne, m.in. temperaturę i wilgotność powietrza, radiację słoneczną, prędkość wiatru;
  • Glebowe, m.in. wilgotność, skład mechaniczny (I bardzo lekka – bardzo podatna na suszę, II lekka – podatna na suszę, III średnia – średnio podatna, IV ciężka – mało podatna);
  • Roślinne, m.in. gatunek, faza rozwojowa, zwartość łanu
Deszczownia Irtec 550 82 mm (fot. W. Kopeć, Yara Poland, 21.07.2019 r)

Mając te informacje jesteśmy w stanie określić wielkość ewapotranspiracji czyli ilości wody, która wyparuje z powierzchni gleby oraz z rośliny. Do obliczenia ewapotranspiracji dla danej rośliny uprawnej potrzebna jest wartość ewapotranspiracji wskaźnikowej (ETo) czyli ilość odparowanej wody z gleby i roślin przy nieograniczonym jej dostępie. Wartość tą możemy wyznaczyć za pomocą gotowego kalkulatora modeli zamieszczonego na stronie http://www.nawadnianie.inhort.pl.

Istotną sprawą jest oszacowanie wielkości wód łatwo dostępnych oraz średnio dostępnych dla uprawianego gatunku. Powiązane jest to z wielkością systemu korzeniowego oraz strukturą gleby, a dokładniej wielkości porów w glebie. Im większe pory tym dostępność wody jest większa. Rośliny potrzebują użyć siły ssącej do pobrania wody. Im ta siła jest większa, to woda staje się coraz bardziej niedostępna. Wyraża się tą siłę w metrach słupa wody i tak dla przykładu powyżej 50 metrów słupa wody (500 kPa), woda staje się trudno dostępna.

Plantacja ziemniaków podczas deszczowania

Na podstawie zebranych informacji o ewapotranspiracji i powierzchni upraw przystępujemy do sprawdzenia wydajności źródła wody, doboru odpowiedniej deszczowni, pompy wody oraz ustalenia jakie przekroje ciągów przesyłowych wody powinny być zastosowane. Jednym z liderów w dziedzinie deszczowni szpulowych i nawadniania jest firma Łukomet której pracownicy, dzięki swojemu doświadczeniu pomagają dobrać optymalne rozwiązania dotyczące wody dostarczanej pod różnego rodzaju uprawy warzywne.