W trakcie webinarium „Racjonalne Nawożenie” zorganizowanego 19 grudnia przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach naukowcy przedstawili zagadnienia związane z żywieniem sadów, jagodników ale także plantacji warzyw. O nawożeniu warzyw liściowych mówiła dr Natalia Skubij.
Table of Contents
Efektywne wykorzystanie azotu
Prelegentka zwróciła uwagę na znaczenie azotu dla warzyw liściowych już we wstępie swego wystąpienia. Odpowiada on za wzrost i rozwój rośliny, a więc wielkość plonu. Jest składnikiem aminokwasów, białek, kwasów nukleinowych, przenośnikiem protonów i elektronów w procesach fotosyntezy i oddychania. Azot uczestniczy w szlaku przekazywania sygnałów między organami. Na gospodarkę azotem w roślinie wpływ m.in. ma oddziaływanie jonowe dwóch mikroskładników – żelaza i molibdenu. Pierwszy z nich stymuluje powstawanie chlorofilu, bierze udział w procesach oksydacyjno-redukacyjnych podczas fotosyntezy i oddychania oraz w transporcie składników pokarmowych i asymilatów. Żelazo uczestniczy w redukcji azotanów i azotynów do białek roślinnych, bierze udział w metabolizmie kwasów tłuszczowych, redukcji siarczanów w roślinie. Molibden z kolei wpływa na zwiększenie efektywności nawożenia azotowego jako składnik układu enzymatycznego nitrogenazy uczestniczącej w biologicznym wiązaniu azotu oraz reduktazy azotanowej przekształcającym N w formę przyswajalną dla roślin. Molibden bierze także udział w metabolizmie siarki oraz w syntezie hormonów. Zwiększa przy okazji odporność roślin na czynniki chorobotwórcze i klimatyczne. Pierwiastek ten wykorzystywany jest przez rośliny przy przemianach fosforu, aby wbudować go w struktury organiczne.
Formy nawozów mikroskładnikowych
Zarówno żelazo jak i molibden znaleźć można w nawozach mikroskładnikowych dostępnych na rynku. Mogą one mieć formę soli technicznych lub chelatów. Obie mają swe wady i zalety. Poniżej zestawienie najważniejszych aspektów soli technicznych i chelatów. Najpierw zalety i wady soli w kolumnie 1 i 2 a następnie analogiczne cechy chelatów w kolumnach 3 i 4.
| Zalety | Wady | Zalety | Wady |
| – wysoka zawartość czystego składnika -dobra rozpuszczalność w wodzie siarczanów żelaza i manganu -stosowanie dolistnie i doglebowo – niższa cena od formy chelatowej | -wysoka reaktywność i słabsza stabilność w mieszaninach preparatów na bazie soli -ulegają w glebie dysocjacji – istnieje ryzyko uszkodzeń roślin uprawnych – w jednym oprysku można stosować tylko jedną sól mikroelementową | – wysoka przyswajalność – pobierane przez korzenie i liście – nie ulegają w glebie sorpcji – są trwałe w szerokim zakresie pH – zmniejszają napięcie powierzchniowe cieczy – dobra stabilność w mieszaninach | – do wchłonięcia przez rośliny konieczne są otwarte aparaty szparkowe w liściach z uwagi na duży rozmiar cząsteczki – wyższa cena, zwłaszcza w aplikacji doglebowej – niższa zawartość czystego składnika |
Żelazo i molibden a plon i jakość warzyw liściowych
Dr Natalia Skubij przeprowadziła w 2022 roku badania, których celem było określenie wpływu dolistnego nawożenia żelazem i molibdenem w różnych formach na plon i jakość handlową szpinaku i selera naciowego. Czynnikami badawczymi były dolistnie dostarczane mieszaniny chelatu EDTA żelaza i chelatu EDTA molibdenu oraz mieszanin soli molibdenu sodu i siarczanu żelaza. Oba chelaty aplikowano w dawce 0,15 l/ha, zaś molibdenian sodu w dawce 100 g/ha, a siarczan żelaza w dawce 1,25 kg/ha. Szpinak odmiany Matador opryskany tymi preparatami był raz, zaś selery odmiany Goldgelber 2 trzykrotnie.
Okazało się, że obie formy zastosowanych nawozów dały pozytywny efekt w kontekście wielkości plonu. Wyniki uzyskane w doświadczeniu obejmującym zbiór selerów naciowych, którymi podzieliła się z widzami zdalnej transmisji naukowiec, prezentuje poniższa tabela:
| Zastosowane preparaty | Plonowanie (t/ha) |
| Plon ogólny | |
| Kontrola | 71,30 |
| Oprysk chelatami | 80,47 |
| Oprysk solami | 78,64 |
| Plon handlowy | |
| kontrola | 68,07 |
| Oprysk chelatami | 77,69 |
| Oprysk solami | 75,58 |
Odnotowano dodatkowo wyraźną tendencję wzrostu substancji biologicznych, gdy nawozy mikroskładnikowe dostarczane były roślinom selera naciowego w formie chelatu. Zwiększała ona zawartości kwasu L-askorbinowego, olejku eterycznego czy białka. Suchej masy w roślinach przybywało zaś najlepiej, gdy aplikowano na nie mieszaniny soli mikroskładnikowych.
