Wczesne odmiany porów wyróżniają się szybkim tempem wzrostu. Jednym z elementarnych czynników decydujących o uzyskaniu wysokich i atrakcyjnych jakościowo plonów pora w każdym terminie produkcji jest głównie odmiana. Doskonale wie o tym plantator, Radosław Korepta z miejscowości Złotniki, którego odwiedziłam wraz z Jakubem Wroną z firmy Luty Jacek.
Wielopokoleniowe gospodarstwo Radosława Korepty stawia głównie na uprawę warzyw wczesnych. Całkowita powierzchnia upraw R. Korepty to 6,5 ha, gdzie pory zajmują 0,5 ha areału. Należy zaznaczyć, że plantator uprawia również inne warzywa, takie jak m.in. seler korzeniowy – odmiana Princino F1. Wegetację przyspiesza się okrywając jego pola białą agrowłókniną.
Radosław Korepta wśród pól pora 
Uprawa selera korzeniowego pod agrowłókniną 
Seler korzeniowy w zagonach 
Pole selera korzeniowego Princino F1 
Uprawa selera korzeniowego 
Rozsada własna kapusty białej
Plantacje w tunelach i nie tylko
Uprawy te realizuje w tunelach o wymiarach 33 m długości x 4 m szerokości x 1,5 m wysokości, jak i w gruncie. Gdy zakłada się tunele – wtedy są wyższe, niestety w późniejszym czasie wiatr dobija do ziemi rurki i obiekty obniżają się. Im więcej wiatru w sezonie, tym tunele stają się niższe. Wielu z plantatorów zakłada tunele większe, bo o wymiarach 33 m długości x 6 m szerokości, takie gabaryty są lepsze, ponieważ nie trzeba ściągać folii podczas zbiorów – zauważa Radosław Korepta. Według plantatora należy pamiętać, iż podczas montowania tunelu foliowego pierwsza rurka musi być niżej od pozostałych. Dzięki temu tunel uzyskuje kształt opływowy.
Odmiany wczesne
Pory są sadzone dosyć gęsto, bo w rozstawie co 30 cm x 13 cm w rzędzie, na tunel wychodzi 2,8–3 tys. sztuk.
Uprawiane odmiany przez Radosława Koreptę to Chinook F1, Megaton F1, Duraton F1, Chiefton F1.
Chinook F1 (Enza Zaden) – to odmiana do uprawy na zbiór bardzo wczesny i wczesny. Cechą charakterystyczną tej odmiany jest szybkie tempo wzrostu, nawet w niższych temperaturach z wysoką tolerancją na wybijanie w pędy kwiatostanowe. Sprawdza się w uprawach zarówno pod przykryciami (tunel, włóknina) jak i bez okrywania w gruncie. Na ogół pory z rozsady rwanej mają dłuższą część wybieloną i dłuższą łodygę rzekomą. Na dodatek ta odmiana jest jedną z najwcześniejszych odmian na rynku i charakteryzuje się długą łodygą rzekomą oraz bardzo dobrym wyrównaniem. Jest jaśniejszy w porównaniu do wielu innych odmian – tłumaczy Jakub Wrona.
Megaton F1 (Nunhems/BASF) – odmiana przeznaczona na wczesny zbiór, bardzo szybko rośnie. Nadaje się do uprawy z rozsady jak i siewu bezpośrednio do gruntu. Wyróżnia się wysoką tolerancją na jarowizację. W gospodarstwie Radosława Korepty jest sadzona z rozsady własnej produkcji.
Duraton F1 (Nunhems/BASF) – odmiana ta jest tzw. mieszańcem, która odznacza się wysokim plonem i wysoką odpornością na jarowizację. Polecany do uprawy pod osłonami, u plantatora, którego odwiedzamy zajmuje 3 tunele foliowe.
Chiefton F1 (Nuhems/BASF) – odmiana jesienna, charakteryzuje się łatwością obróbki i czyszczenia. Zalecany do upraw na lepszych stanowiskach glebowych. Należy zbierać przed przymrozkami.
Porównanie średnicy dwóch odmian pora 
Średnica pora ma znaczenie
Rozsada i sadzenie
Przy bardzo wczesnych nasadzeniach rozsada pora z wielodoniczki wykazuje mniejszy stres na niekorzystne warunki atmosferyczne. System korzeniowy odznacza się dużym wigorem, dzięki czemu następuje szybkie przyjęcie rozsady po posadzeniu jej na miejsce stałe. Ponadto wykazuje mniejszą podatność na wybijanie w pędy kwiatostanowe (przy bardzo wczesnych terminach nasadzeń). Nieuszkodzony i dobrze rozwinięty system korzeniowy umożliwia wcześniejszy plon i większą wydajność. W tym roku z uwagi na dobre warunki pogodowe na wczesne terminy nasadzeń wyjątkowo dobrze przyjęła się również rozsada rwana.
Jak informuje Jakub Wrona, wszystkie odmiany pora produkowane z rozsady rwanej będą miały nieznacznie dłuższą łodygę rzekomą, która będzie zauważalna w fazie zbiorów. Ta długość łodygi jest również zauważalna na etapie sadzenia.
Termin sadzenia odmian porów Megaton F1 i Duraton F1 to 23-24 luty 2022 roku, gdzie rozstawa sadzenia wynosiła 30 cm x 13 cm. Rozsada została częściowo wyprodukowana przez plantatora, a pozostała część to 12-tygodniowa rozsada z firmy Luty Jacek z wielodoniczek wyprodukowana przez firmę Lenders. Te, co odkryte są z rozsady firmy Luty Jacek, natomiast te w tunelach wyprodukowane przez plantatora. Bardzo dużo jest pora zimowego i dopóki zapasy/zbiory tego starego się nie skończą to nie będzie zejścia na wczesnego pora z tegorocznych nasadzeń, więc warto poczekać z nowym porem w kontekście zbiorów.
Stosowane preparaty
Przy wczesnych uprawach warzyw nie stosuje się zbyt wiele środków ochrony roślin, czy nawozów. Nawozy, które warto zastosować przed sadzeniem w niewielkich ilościach to saletra wapniowa. Stosowany był również saletrzak i YaraMila Complex, a jesienią sól potasowa – informuje R. Korepta. Przy uprawach późnych porów problemem jest np. wciornastek. Szkodnik ten wymaga uważnego zwalczania, w tym przypadku jest kilka metod: biologiczna i chemiczna. Używane są takie produkty jak np. Karate Zeon 050 CS czy Spintor 240 SC, który ma bardzo krótki okres karencji, co jest ważne przy stosowaniu tuż przed zbiorem. Wysoka wilgotność i nawadnianie, zraszając po liściach również trochę wyhamuje żerowanie wciornastka.
Jeśli mowa o szkodnikach, to co 4 lata pojawiają się drutowce oraz nornice, które w okresie zimy pod tunelami utworzyły korytarze i trochę uszkodziły systemy korzeniowe porów. W tunelach foliowych warunki takie jak wysoka wilgotność powietrza i temperatura sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych, np. Alternaria czy Stemphylium, która często występuje w uprawie cebuli. W swoich uprawach wczesnych zastosowałem kilka preparatów grzybobójczych. Są w tym Scorpion 325 SC, a wcześniej Topsin M 500 SC + nawóz Turbo Root WG – oznajmia plantator.
Rozpoczynający się sezon
Kondycja porów jest bardzo dobra, jednak sezon zapowiada się niezbyt optymistycznie, szczególnie pod względem cen. Ogromnym problemem okazują się wysokie koszty związane z produkcją nie tylko rozsady, ale też przygotowania stanowiska czy zabiegów pielęgnacyjnych. Pory były np. sadzone ręcznie, ponieważ maszyna sadziła krzywo. Nakład finansowy za ogrzewanie również są bardzo wysokie, a ceny węgla stale rosną… Nawadnianie w tunelach odbywa się przez mikrozraszacze, a w polu za pomocą deszczowni – gdzie koszt jednego urządzenia sięga ok. 25 tysięcy złotych. Oprócz kosztów obserwuje się brak popytu na pory. W poprzednim roku w maju cena za sztukę pora wynosiła 2,40 zł, a 10 lat temu sięgała jedynie 1,20 zł/szt. Cena początkowa to 3 zł, później została obniżona do 2,5 zł. Przy większych ilościach realnie cena sięga 2 zł za sztukę z tendencją do niższych cen, w zależności od jakości towaru. Reasumując, koszty rosną bardzo szybko, jednak ceny za wysokiej jakości pory już nie – komentuje plantator.
