W zakresie uprawy ogórków gruntowych funkcjonuje dużo obiegowych informacji. Nie zawsze są pewne, nie zawsze potwierdzone, mogą wprowadzać w błąd przy planowaniu i prowadzeniu plantacji. O wyjaśnienie tych kwestii dotyczących profesjonalnej uprawy ogórków gruntowych poprosiliśmy ogórkowego eksperta z firmy Rijk Zwaan – Marcina Pawlaka.
Czy prawdą jest, że partenokarpiczne odmiany ogórków są trudniejsze w uprawie niż odmiany tradycyjne?
Marcin Pawlak: Odpowiedź nie jest tak oczywista jak się wydaje. Trudniejsze może nie lecz na pewno bardziej wymagające. Aby w pełni wykorzystać potencjał odmian partenokarpicznych powinno się je uprawiać z wykorzystaniem pełnej agrotechniki tj. ściółkowanie czarną folią, okrywanie agrowłókniną po siewie czy sadzeniu czy zastosowanie fertygacji.
Czy odmiany partenokarpiczne nadają się do kiszenia?
M.P.: Kiszenie jako proces fermentacji nie jest prosty, jest uzależniony od wielu czynników. Począwszy od wysokiej jakości surowca, poprzez wysokiej jakości dodatki jak i odpowiedniej ilości soli użytej do zalewy. Odpowiednio przeprowadzony proces fermentacji jak i późniejsze warunki przechowywania ogórków po zakończonym procesie kiszenia pozwala na zakiszenie odmian partenokarpicznych.
Czy odmiany partenokarpiczne zapewniają wyższy plon względem odmian tradycyjnych?
M.P.: Jeśli są uprawiane w pełnej technologii, o której już wspomniałem, to odmiany partenokarpiczne plonują zdecydowanie wyżej. Bierze się to stąd, iż przy odmianach o przewadze kwiatów żeńskich konieczne są jeszcze owady do zapylenia. Przy chłodnych i deszczowych dniach owady są mniej aktywne i zapylenie kwiatów jest mniej efektywne. Odmiany partenokarpiczne nie wymagają „zapylaczy”.
Czy przenawożenie ogórków azotem powoduje ich psucie się podczas kiszenia?
M.P.: Jest taka opinia, że ogórki przenawożone się psują. Jestem daleki od takiej opinii gdyż jak mówiłem wiele czynników ma wpływ na sam proces kiszenia jak i późniejsze ich przechowanie. Wystarczy, że pH zalewy w trakcie przechowania wzrośnie powyżej 4 i wówczas namnażają się mikroorganizmy odpowiadające za pogorszenie jakości ogórków. A co do przenawożenia plantacji to zawsze zwracam uwagę na dokładne dawkowanie nawozów. Dawkę startową przed siewem czy sadzeniem należy ustalić po uprzednim wykonaniu analizy ogrodniczej gleby. Następnie od pierwszego zbioru najlepiej nawozić plantację poprzez fertygację. O wysokiej jakości ogórków jako surowca do przetwórstwa decyduje odpowiednie nawożenie azotem, magnezem, potasem czy wapniem. To temat na dłuższą dyskusję.
Czy da się uprawiać ogórki bez ochrony przed chorobami i szkodnikami?
M.P.: Na kilka zbiorów, przy odrobinie szczęścia pewnie tak, lecz aby w pełni cieszyć się z uprawy i zbiorów ogórki powinny być chronione od samego początku założenia uprawy. W przypadku szkodników bardzo ważny jest regularny monitoring plantacji aby zastosować insektycyd „w czas” przy osiągnięciu progu szkodliwości, fungicydy stosujmy prewencyjnie od połowy czerwca regularnie co 7 dni. W przypadku chorób lepiej zapobiegać niż leczyć.
Czy w Polsce można osiągnąć plon ogórków przekraczający 100 t/ha?
M.P.: Na profesjonalnych uprawach jak najbardziej jest możliwy zbiór i 130 ton z ha. Jednakże, przy obecnych kosztach produkcji jak i znaczącymi różnicami w cenach za sprzedawane poszczególne sorty ogórków, pytanie jest jak osiągnąć najwyższy przychód z ha. Bardziej opłaca się zebrać 60 ton ogórka z ha w rozmiarze 6-9 cm niż 100 ton ogórka w rozmiarze 11-13 cm.
Czy możliwy jest zbiór mechaniczny ogórków?
M.P.: Jak najbardziej jest możliwe zbieranie ogórków w sposób mechaniczny tzn. jednorazowy. Jeden zbiór i koniec uprawy. Ta technika jest stosowana z powodzeniem w Stanach Zjednoczonych czy Kanadzie na wielkoobszarowych plantacjach. Jednakże rozmiar ogórka, który jest zbierany w ten sposób, to w największej ilości 12-15 cm. Obecnie rozważa się ekonomiczne aspekty zbioru tzw. prepicking. Wówczas zbieramy ogórki 2-3 razy ręcznie lub przy użyciu samolotu do zbioru ogórka a następnie maszynowy zbiór.
Czy Polska jest największym w Europie producentem ogórków gruntowych?
M.P.: Według informacji udostępnionych z rejestru upraw Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Polsce w roku 2022 ogórki były uprawiane na powierzchni około 5850 ha. W krajach Unii Europejskiej jesteśmy na pierwszym miejscu pod względem powierzchni uprawy. Natomiast dużo trudniej jest powiedzieć czy na pierwszym miejscu jeśli chodzi o ilość wyprodukowanych ogórków. Tutaj jestem skłonny powiedzieć iż ten poziom jest zbliżony do produkcji w Niemczech, gdzie na powierzchni około 2000 ha produkcja jest w pełni profesjonalna a uzyskiwane plony są wysokie.
Marcinie w imieniu swoim i czytelników dziękuję ci za przekazane informacje. Mamy nadzieję, że pozwolą one plantatorom w prowadzeniu profesjonalnych plantacji w nadchodzącym sezonie.
