Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) opublikowało list wysłany do Premiera, Ministra Zdrowia, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministra Finansów o konieczności zarezerwowania środków finansowych na wycofanie surowców i wyrobów z owoców i warzyw z rynku w związku z brakiem możliwości dostosowania się do wymagań rozporządzenia Komisji (UE) 2025/158 z dnia 29 stycznia 2025 r. zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w określonych produktach lub na ich powierzchni.
Jak podkreślają przedstawiciele KUPS, drastycznie krótki okres pomiędzy ogłoszeniem, a wejściem w życie w/w rozporządzenia, czyli niecałe 7 miesięcy uniemożliwił opracowanie przez podległy MRiRW instytut, planu ochrony roślin i jego walidacji, uwzględniający nowe przepisy. Poniżej publikujemy treść wysłanego listu.
Warszawa, 29 kwietnia 2025 roku
Szanowny Pan
Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
Szanowna Pani
Izabela Leszczyna
Minister Zdrowia
Szanowny Pan
Czesław Siekierski
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Szanowny Pan
Andrzej Domański
Minister Finansów
Dot. wniosku o zarezerwowanie środków finansowych na wycofanie surowców i wyrobów z owoców i warzyw z rynku w związku z brakiem możliwości dostosowania się do wymagań rozporządzenia Komisji (UE) 2025/158 z dnia 29 stycznia 2025 r. zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w określonych produktach lub na ich powierzchni
Szanowny Panie Premierze,
Szanowna Pani Minister,
Szanowny Panie Ministrze,
W imieniu Zarządu Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) oraz Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Przetwórców Owoców i Warzyw (KSPOIW) zwracamy się z wnioskiem o zaplanowanie i zarezerwowanie środków finansowych na wycofanie surowców i produktów z rynku w związku z brakiem możliwości dostosowania się do wymagań rozporządzenia Komisji (UE) 2025/158 z dnia 29 stycznia 2025 r. zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w określonych produktach lub na ich powierzchni, w szczególności czarnej i czerwonej porzeczki.
Drastyczne zmniejszenie Najwyższych Dopuszczalnych Poziomów (NDP) dla acetamiprydu, które wchodzi w życie od 19 sierpnia 2025 roku, czyli niecałe 7 miesięcy po ogłoszeniu rozporządzenia, bez uwzględnienia specyfiki sezonowej produkcji owoców i warzyw oraz zaplanowania okresu przejściowego, uniemożliwia producentom i przetwórcom ww. owoców dostosowanie się do przepisów bez poniesienia olbrzymich strat finansowych, wizerunkowych, utraty pozycji lidera w eksporcie m.in. porzeczek, zerwaniu wieloletniej współpracy z odbiorcami na świecie, a dla Skarbu Państwa spodziewanych wpływów z podatków.
Przetwórcy rozumieją powagę sytuacji i zgadzamy się z dążeniem Komisji Europejskiej do zabezpieczenia interesów konsumentów, jednakże stoimy na stanowisku, że niezbędny jest zwrot poniesionych kosztów produkcji owoców/warzyw dla rolników, którzy produkując zgodnie z wymaganiami obowiązujących przepisów do 19 sierpnia 2025 roku, zostaną postawieni przed faktem braku możliwości sprzedaży owoców/warzyw z uwagi na brak możliwości wykorzystania ich do przetwórstwa. Jako, że sezonowość jest standardową praktyką w obrocie przetworzonymi owocami i warzywami, to sprzedaż i dalsze wykorzystanie półproduktów z tych owoców/warzyw w terminie po 19 sierpnia 2025 roku, stanie się niezgodne z przedmiotowym rozporządzeniem.
Drastycznie krótki okres pomiędzy ogłoszeniem, a wejściem w życie w/w rozporządzenia, czyli niecałe 7 miesięcy uniemożliwił opracowanie przez podległy MRiRW instytut planu ochrony roślin i jego walidacji, uwzględniającego nowe przepisy.
Niezbędne jest zarezerwowanie środków finansowych na wycofanie owoców i warzyw oraz ich przetworów, które są obecne na rynku i nie będą spełniać nowych wymagań z uwagi na realny brak możliwości dostosowania się do nowych przepisów, które będą obowiązywać w terminie po 19 sierpnia 2025.
Polscy rolnicy – producenci porzeczek i innych owoców i warzyw, pośrednicy i przetwórcy powinni otrzymać rekompensatę kosztów i strat poniesionych nie ze swojej winy.
Z uwagi na dużą nietrwałość owoców i konieczność ich natychmiastowego przetworzenia po ich zebraniu bez możliwości oczekiwania na wyniki badań, przedsiębiorcy deklarują wsparcie w organizacji wycofania niezgodnych z w/w przepisami owoców/warzyw z rynku. Zaznaczamy, że środki pomocowe w takim przypadku rekompensowałyby tylko koszty zakupu surowców niezgodnych z obowiązującymi przepisami od 19 sierpnia 2025 roku, kosztów ich przerobu celem zabezpieczenia przed zepsuciem oraz utylizacji.
Szacowana wysokość środków pomocowych, przykładowo dla czarnej porzeczki, biorąc pod uwagę ceny ostatniego sezonu 2024/25 może wynieść ok. 1,2 mld złotych tylko na zakup owoców, do tego należy doliczyć koszty przetworzenia (zabezpieczenia przed zepsuciem) oraz utylizacji.
Dodatkowo szacowane koszty wycofania obecnie już istniejących polskich zapasów półproduktów i produktów gotowych z owoców i warzyw, które spełniają obecnie obowiązujące wymogi ale po 19 sierpnia 2025 roku nie będą ich spełniać wyniosą od 2 do 3 mld złotych.
Szanowny Panie Premierze, Szanowna Pani Minister, Szanowny Panie Ministrze apelujemy do Państwa o wzięcie odpowiedzialności i zrekompensowanie poniesionych strat przez polskich rolników i przedsiębiorców za ustanowione unijne przepisy, których zastosowanie w bieżącym sezonie oznacza konieczność utylizacji i wycofania z rynku towarów wyprodukowanych zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami i których jakość nie ulegnie zmianie po wejściu w życie rozporządzenia Komisji (UE) 2025/158 oraz konieczność zaniechania skupu dużych partii owoców świeżych w sezonie 2025, ponieważ adekwatnie, nawet jak w czasie zakupu ich jakość będzie spełniać wymogi obowiązujących MRLi, to po 19 sierpnia 2025 roku , produkty z nich uzyskane już spełniać nie będą.
Rekompensaty pozwolą jedynie zmniejszyć straty w roku bieżącym, natomiast liczymy dodatkowo na podjęcie działań dla wsparcia branży owocowo – warzywnej, w tym instytutów naukowych, celem opracowania w trybie ekspresowym skutecznych rozwiązań zastępczych na kolejne sezony produkcji owoców i warzyw. Pozostawienie sytuacji w bieżącym stanie prawnym i faktycznym oznacza brak skutecznej ochrony roślin przed szkodnikami, a w konsekwencji degradację upraw w skali kolejnych 3-4 lat do poziomu około 20-30 % skali obecnej uprawy. Oznaczać to będzie zaniechanie produkcji porzeczki w Polsce jak i przetworów z porzeczki, stanowiących wg badań naukowych cenne źródło wielu witamin i antyoksydantów (owoce Super Food), a dla producentów i przetwórców źródło dochodu i utrzymania.
Alternatywnym rozwiązaniem tego potężnego problemu byłoby uzyskanie przynajmniej dwuletniego okresu przejściowego dla wprowadzenia wymogów rozporządzenia Komisji (UE) 2025/158 z dnia 29 stycznia 2025 r. zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości acetamiprydu w określonych produktach lub na ich powierzchni.
Z wyrazami szacunku,
Andrzej Gajowniczek
Prezes Zarządu KSPOiW
Julian Pawlak
Prezes Zarządu KUPS
Organizacja koordynująca:
Barbara Groele, Sekretarz Generalny
Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków,
e-mail: b.groele@kups.org.pl
tel. 22 606 38 63; 504 180 544
