Sadzenie ziemniaków to jeden z kluczowych etapów w uprawie tej rośliny, który znacząco wpływa na późniejszy plon. Wybór odpowiedniego momentu do sadzenia, jakość sadzeniaków oraz właściwe przygotowanie gleby to czynniki, które w dużym stopniu determinują sukces uprawy. W tym artykule przedstawimy, kiedy najlepiej sadzić ziemniaki, na co zwrócić uwagę, by uzyskać jak najwyższe plony, oraz jak wybrać i kupować odpowiednie sadzeniaki ziemniaków.
Kiedy najlepiej sadzić ziemniaki?
W Polsce optymalny czas na sadzenie ziemniaków to zazwyczaj początek do połowy kwietnia. Na wczesny zbiór sadzenie to nawet luty/marzec w zależności od przebiegu pogody i regionu. Jednak ostateczny moment zależy od wielu czynników, takich jak warunki pogodowe, region kraju oraz stan gleby. Najważniejszym wskaźnikiem jest temperatura gleby – najlepiej, aby wynosiła około 7-8°C na głębokości 10 cm. Tylko wtedy ziemniaki mają szansę dobrze się ukorzenić i rozpocząć wzrost. Warto pamiętać, że zbyt wczesne sadzenie w chłodną glebę może skutkować słabym rozwojem roślin oraz podatnością na choroby.
Znane jest także stare przysłowie rolnicze, które mówi, że ziemniaki sadzi się, gdy „pęka grusza”. To wskazuje na moment, gdy drzewa owocowe zaczynają wchodzić w fazę intensywnego kwitnienia. Jest to naturalny sygnał, który w wielu regionach Polski może pokrywać się z odpowiednią temperaturą gleby.
Warto jednak pamiętać, że warunki atmosferyczne mogą znacząco wpłynąć na termin sadzenia. Długotrwałe przymrozki lub opóźniony wiosenny rozruch wegetacji mogą przesunąć ten czas. Nie należy sadzić ziemniaków zbyt wcześnie, aby uniknąć ryzyka uszkodzenia roślin przez zimno.
Czy przymrozki mogą być szkodliwe dla ziemniaków
Spadki temperatury poniżej 0C mogą okazać się zabójcze dla ziemniaków. Większość odmian ziemniaka bez okrywy ulega uszkodzeniu przy spadku temperatury do -1,7°C. W przypadku niektórych odmian może być to -3°C. Z tego też względu w przypadku plantacji sadzonych najwcześniej praktykuje się okrywanie ich agrowłókniną. Jeśli ryzyko znacznego spadku temperatury jest szczególnie duże, praktykuje się stosowanie grubszej włókniny, a najlepiej dwóch warstw, gdyż górne liście mogą zostać łatwo uszkodzone w przypadku jednej warstwy i silnego przymrozku. Dobrze zabezpieczone uprawy ziemniaka powinny wytrzymać spadki temperatury nawet do – 6 czy -7°C.
Zaprawianie bulw ziemniaków
Zaprawianie sadzeniaków pozwala chronić przed niektórymi chorobami, jak też niektóre z zapraw stymulują kiełkowanie bulw i początkowy wzrost.
Do zwalczania samej rizoktoniozy ziemniaka możemy zastosować preparat Moncut 460 SC. Zaprawy te stosuje się przed lub w trakcie sadzenia. Nie należy jednak zaprawiać podkiełkowanych bulw sadzeniaka ziemniaka. Moncut 460 SC skutecznie zabezpiecza bulwę przed rizoktoniozą, groźną chorobą, występującą zarówno na bulwach, jak i później na częściach nadziemnych roślin.
Do doglebowego stosowania fungicydów zwalczających rizoktoniozę można wykorzystać, np. preparaty: Amistar 250 SC, Allstar, Ascom 250 SC, Dobromir 250 SC, Korrazo 250 SC, Mirardo 250 SC czy Tiger 250 SC. Środki te należy stosować do opryskiwania pasowego gleby w trakcie wiosennego wysadzania bulw. Zazwyczaj używa się do tego zamontowanych na sadzarce urządzeń wyposażonych w dwie dysze opryskujące.
Wart uwagi jest też produkt ALLSTAR. Jest on oparty na Xemium (fluksapyroksad, grupa SDHI) – jedynej w swoim rodzaju substancji aktywnej. Innowacyjność środka Allstar polega na wysokiej skuteczności przeciwko rizoktoniozie oraz skutecznym kontrolowaniu parcha srebrzystego. Cechuje go unikatowa selektywność – preparat może być stosowany w uprawie wszystkich odmian ziemniaka. Stosowanie produktu sprzyja przyspieszaniu wschodów sadzeniaków. Obserwacje pokazują iż rośliny pojawiają się na powierzchni pola wcześniej lub podobnie jak na plantacji niezaprawionej i zdecydowanie wcześniej niż po preparacie standardowym. Ponadto Allstar charakteryzuje się niskimi pozostałościami substancji aktywnej w plonie.
Preparaty mikrobiologiczne jako zaprawy do ziemniaków
Nowość marki Intermag to biologiczny produkt PRORADIX. Jest polecany do zaprawiania sadzeniaków ziemniaka w celu ochrony przed rizoktoniozą i częściowo ograniczającą parcha. Warto go zastosować również przy braku porażenia przez sprawców chorób z uwagi na jego właściwości biostymulujące. Preparat wyrównuje wschody, zwiększa odporność roślin na suszę i inne stresy abiotyczne, poprawia ilość i jakość plonów. Składnikiem aktywnym tego preparatu są szczepy bakterii Pseudomonas sp. DSMZ 13134, które naturalnie występują w środowisku. Preparat może być stosowany w uprawach konwencjonalnych i ekologicznych. Przygotowaną zawiesinę należy rozpylać bezpośrednio na bulwy podczas sadzenia.
Do stosowania w uprawie ziemniaków dostępne są również środki zawierające Bacillus amyloliquefaciens (Rhapsody i Serenade ASO). Równeiż dostępny jest preparat Biocontrol T34, który zawiera grzyb Trichoderma asperellum szczep T34. Można je stosować w trakcie sadzenia opryskując przygotowanym roztworem sadzeniaki do podczas ich opadania do redliny i jednocześnie opryskiwać pasowo glebę.
Podstawą powinien być płodozmian
Jak podkreśla dr Jerzy Próchnicki, niezależny ekspert rolniczy, wielu rolników zapomina obecnie o podatkowej profilaktyce, czyli zmianowaniu. By ograniczyć ryzyko występowania niektórych chorób w uprawie ziemniaka, powinno się zapewnić minimum 3-letnią przerwę w jego uprawie na danym polu. Bardzo ważne by przed ziemniakami zastosować poplony. Mogą być to poplony ścierniskowe czy też oziminy przyorane przed wiosennym sadzeniem ziemniaków. To wszystko ma sprzyjać aktywizacji życia biologicznego w glebie. Im więcej będzie biologii w glebie, czyli drobnoustrojów, które spełniają bardzo różne funkcje, tym bardziej będą hamowane i ograniczane czynniki chorobotwórcze – uważa ekspert. Jego zdaniem ideałem byłoby sadzenie ziemniaków w tym samym miejscu raz na 5-lat. To również będzie ograniczało obecność wielu patogenicznych nicieni.
Podsumowanie
Sadzenie ziemniaków w odpowiednim czasie, dbanie o jakość gleby, zapewnienie roślinom odpowiedniej wilgotności oraz stosowanie właściwych dawek nawozów to kluczowe czynniki, które mają wpływ na sukces uprawy. Niemniej jednak, najważniejszym elementem w uzyskaniu wysokiego plonu są sadzeniaki. Wybór sadzeniaków odpowiedniej klasy i odmiany oraz ich zakup w sprawdzonych miejscach gwarantują zdrowe rośliny i wysoką jakość plonów.
