Brokuł ma wysokie wymagania pokarmowe. Odpowiednie zaopatrzenie w azot przy jednoczesnym zbilansowaniu fosforu i potasu, a także mikroelementów, to podstawa wysokiego plonu dobrej jakości. Ponadto dokarmianie dolistne roślin jest ważnym elementem uprawy tego gatunku. Nawożenie doglebowe jest podstawowym sposobem dostarczania roślinom składników pokarmowych. W uprawie brokułów stanowi ono duży koszt. Jak więc zwiększyć efektywność nawożenia przy jednoczesnym ograniczeniu nakładów?
Analiza gleby
Nawożenie doglebowe należy wykonać na podstawie wyników analizy gleby, którą przeprowadza się na wiosnę przed planowanym terminem sadzenia. Ważne jest, aby wykonać analizę ogrodniczą, a nie podstawową – rolniczą. Dzięki niej – oprócz zawartości azotu w glebie – uzyskujemy informację na temat dostępności przyswajalnych form fosforu oraz wapnia. Najczęściej podawane liczby graniczne składników (mg/l) dla brokułu to: 6,2–7,0 pH; 105–120 N, 50–60 P, 160–190 K, 45–55 Mg, 1000–1500 Ca. Wielu ogrodników uważa, że odpowiedni odczyn podłoża przekłada się na odpowiednią zawartość wapnia. Niestety, jak pokazuje praktyka, nie zawsze się to sprawdza. Na przykład w glebie o pH 6,5 zawartość wapnia może wynieść 2000 mg/l, a przy pH 7,2 – 700 mg/l.
Wapń
Odpowiada za stabilną strukturę tkanek oraz ich funkcję fizjologiczną. Pełni również ważną rolę w rozwoju systemu korzeniowego, co dla brokułu, którego wegetacja trwa tylko kilkadziesiąt dni, ma duże znaczenie. W celu uzupełnienia wapnia w glebie można użyć siarczanu wapnia (gips), węglanu wapnia, saletrzaku czy saletry wapniowej. Jednak tylko saletra wapniowa jest w pełni rozpuszczalna w wodzie. Musimy również zdawać sobie sprawę, że uprawa brokułu bardzo często w praktyce jest prowadzona na stanowisku o wysokim odczynie (pH 7), istotnym w ochronie przed kiłą kapusty. Taki odczyn wpływa na efektywne pobieranie makroskładników z gleby, jednak może poważnie ograniczać przyswajalność większości mikroelementów. Dlatego też, najwłaściwszym sposobem dostarczenia mikroelementów będzie nawożenie pozakorzeniowe. Aby przy zasadowym odczynie gleby szybko uzupełnić niedobór wapnia w glebie nie podnosząc przy tym znacznie pH, należy wybrać nawozy bogate w rozpuszczalny wapń na bazie saletry wapniowej. Zaleca się 2–3 tygodnie po posadzeniu zastosować np. Unika Calcium (14,2 N, 24 K2O, 12 CaO), a 4–5 tygodni po posadzeniu – YaraLiva Nitrabor (15,4 N, 26,3 CaO) w dawkach 150–200 kg/ha.
Fosfor
Ten składnik odgrywa kluczową rolę w rozwoju systemu korzeniowego brokułu. Przy pH powyżej 7 (zasadowy odczyn) jest on podatny na uwstecznianie. Dlatego warto stosować nawozy zawierające fosfor w formie aktywnych polifosforanów, nie tak silnie wiązanych przez glebę, np. oparty na siarczanie potasu Yara Mila Complex (450–750 kg/ha).
Azot, potas, chlorki
Azot jest głównym składnikiem plonotwórczym. Ze względu na wysoką jego mobilność w glebie, dla prawidłowego odżywienia brokułów (zakładając stałą dawkę uwzględniającą klasę bonitacji gleby), powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na: podział składnika na dawki, terminy wprowadzenia oraz jego formę. Rośliny pobierają azot w formie azotanowej i amonowej. Tylko forma saletrzana (azotanowa) nie zakwasza gleby. Gdybyśmy sprawdzili odczyn gleby w profilu glebowym okaże się, że najniższe pH jest blisko systemu korzeniowego. Stosując tylko formę amonową w uprawie roślin kapustnych na glebie o pH 7, może okazać się, że ryzosfera ma pH na poziomie 5,3–5,7, czyli najkorzystniejszym do rozwoju kiły kapusty. Poprawne nawożenie polega nie tylko na ustaleniu optymalnych dawek składników. Efektywność plonotwórcza pobranych składników jest też uzależniona od wody. Przy braku możliwości nawadniania pozornie pozostaje ona poza naszym wpływem. Pozornie, ponieważ optymalne zaopatrzenie roślin w potas decyduje o ich prawidłowej gospodarce wodnej. Dlatego zalecam dzielić nie tylko dawkę azotu, ale również i potasu. Brokuł jest rośliną średnio wrażliwą na chlorki, dlatego podstawą nawożenia powinny być nawozy bezchlorkowe. W praktyce wielu producentów – z uwagi na aspekt ekonomiczny (cena) – używa soli potasowej jesienią lub wczesną wiosną licząc na to, że chlor zdąży zostać wymyty. Należy pamiętać, że stosując potas jesienią, w szczególności na lżejszych glebach, może on zostać wymyty w głąb profilu glebowego poza zasięg systemu korzeniowego brokułu. Stosując natomiast cały potas przed sadzeniem w pewien sposób uniemożliwia się pobieranie innych makroelementów np. magnezu, potrzebnego na początku wzrostu.
Dolistnie
Nawożenie pozakorzeniowe pozwala wykorzystać potencjał plonotwórczy roślin (w szczególności pomaga w krytycznych fazach rozwoju, kiedy czynniki abiotyczne utrudniają roślinom pobranie składników z gleby) czy stymulować roślinę do reakcji, na których nam zależy. Po przyjęciu rozsady trzeba pobudzić brokuły do rozwoju systemu korzeniowego. Zasadniczą rolę odgrywa wówczas aplikacja nawozu bogatego w fosfor (takiego jak Kristalon Żółty). W celu pobudzenia rośliny do wzrostu wegetatywnego, 3–4 tygodnie po posadzeniu, powinniśmy zastosować preparat o zrównoważonym składzie (m.in. Kristalon Zielony). W okresie inicjacji róż proponuję zwrócić uwagę na dostarczenie mikroelementów w szczególności boru, za pomocą nawozu YaraVita Superba Mikromix w dawce 0,5 kg/ha. Jest to też właściwy termin stosowania dolistnie saletry wapniowej np. YaraLiva Calcinit (5 kg/ha). W trakcie wzrostu róż wyraźne efekty przynosi używanie preparatów o wysokiej zawartości potasu np. Kristalon Pomarańczowy (3 kg/ha).
