Guzak amerykański (Meloidogyne chitwoodi Golden et al.) jest nicieniem z rodziny Meloidogynidae. Osobniki młodociane oraz samce są robakowate i dorastają do 0,5 mm długości w przypadku osobników młodocianych i do 1 mm w przypadku samców. Samice są osiadłe, nieruchome, kształtu gruszkowatego, długości ok. 1 mm, barwy białej lub kremowej.
Występowanie guzaka amerykańskiego stwierdza się w Afryce (Mozambik, RPA), Ameryce (USA, Argentyna) i kilku krajach europejskich (Belgia, Francja, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Turcja). Ostatnio został on stwierdzony w bulwach ziemniaka w Danii, zebranych w październiku 2023 r. W krajach Unii Europejskiej nicień ten podlega obowiązkowi zwalczania (jest to agrofag kwarantannowy w UE).
Żywicielami nicienia są rośliny jedno- i dwuliścienne, wliczając w to ziemniaka (Solanum tuberosum), pomidora (Solanum lycopersicum), warzywa korzeniowe – marchew (Daucus carota) i skorzonerę (Scorzonera hispanica) oraz buraka cukrowego (Beta vulgaris var.
saccharifera), fasolę (Phaseolus vulgaris), lucernę (Medicago sativum), kukurydzę (Zea mays), zboża: owies (Avena sativa), pszenicę (Triticum aestivum) i żyto (Hordeum vulgare), trawy (Poaceae) i różne gatunki roślin ozdobnych oraz dziko rosnących.
Na nadziemnych częściach roślin często nie widać żadnych objawów porażenia przez guzaki, jedynie przy licznym występowaniu szkodników może nastąpić stopniowa utrata turgoru przez rośliny i w konsekwencji ich więdnięcie i zamieranie. Na porażonych korzeniach często znajdują się wyrośla o średnicy zwykle kilku milimetrów, z których nie wyrastają korzenie boczne. Na korzeniach spichrzowych warzyw korzeniowych, np. marchwi spotyka się większe, poprzecznie ułożone wyrośla, długości 2-3 cm i szerokości kilku milimetrów. Na bulwach ziemniaka nie zawsze są obserwowane zewnętrzne objawy porażenia; jeśli objawy porażenia występują, to zazwyczaj mają postać niewielkich, płaskich wyrośli na powierzchni bulw, średnicy kilku milimetrów. Niezależnie od objawów porażenia zewnętrznego, tuż pod
skórką porażonej bulwy widać małe (ok. 1 mm średnicy), brązowe, nekrotyczne plamki w miejscach występowania samic nicieni. Na przekroju poprzecznym bardzo silnie porażonych bulw ziemniaka mogą znajdować się nekrozy w formie pierścienia.
Nicień rozprzestrzenia się na większą odległość wraz z porażonym materiałem roślinnym – roślinami do sadzenia, bulwami ziemniaka, cebulami roślin ozdobnych, a także wraz z podłożem.
W Polsce nicień ten nie został stwierdzony. Jakkolwiek, Analiza Zagrożenia przez Agrofaga (PRA) przeprowadzona przez Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w 2016 r. wykazała, że gatunek ten może zasiedlić potencjalnie obszar całej Polski. Wykrycie guzaka amerykańskiego w krajach Skandynawskich (najpierw w Szwecji, a następnie w Danii) wskazuje na możliwość jego wystąpienia w krajach o klimacie chłodniejszym niż Polska.
Źródło: PIORiN
