W dniu 30 stycznia w Ciechocinku odbyła się konferencja cebulowa w ramach projektu Onion Leader. Organizatorami tego wydarzenia były firmy Syngenta, Bogart i Timac Agro. Do Polski przybył specjalnie Nigel Kingston z firmy Syngenta, by opowiedzieć Polakom jak wygląda uprawa cebuli w UK.
Rynek cebuli w UK
Nigel Kingston w swym wystąpieniu poinformował o wiodącej roli cebuli długiego dnia w UK. Najwięksi producenci tego warzywa w Wielkiej Brytanii uprawiają je na areałach ponad 400 ha. Ok. 25% rynku to cebula czerwona. Pakowaniem i dostarczaniem cebuli do sieci supermarketów zajmuje się 5 podmiotów. Funkcjonuje też 4 przetwórców, które zaopatruje ogółem ok. 70 plantatorów, wpieranych doradztwem 3 konsultanów. Produkcja wynosi ok. 400 tys. ton cebuli. 35% plonu trafia do przetwórstwa, 10% do sprzedaży hurtowej, a 55% do sieci handlowych. Średnie plony w 2017 roku cebuli z dymki wyniosły tu ok. 50t/ha, a z siewu bezpośredniego 48 t/ha. Większość plantacji zlokalizowana jest na wschodzie Anglii. W zeszłym roku zanotowano znaczny spadek uprawy cebuli z siewu, ale wzrost upraw cebuli zimującej. Ogółem produkcja była niższa o 0,6% w 2017 roku wobec poprzedniego sezonu. Jednak na przestrzeni ostatnich 30 latach zarysował się trend wzrostowy. Na początku roku ceny były dość stabilne, silnie związane z kalibrażem.
Przebieg pogody w UK
Niestandardowy był w 2017 roku przebieg pogody w UK. Bardzo suchy był kwiecień. Suma opadów była 3 najniższą od kiedy Nigel Kingston prowadzi zapiski pogodowe, a więc od 21 lat. Drugim najmokrzejszym w tym okresie miesiącem był za to wrzesień. Po nim jednak nastał najsuchszy od 21 lat październik. Wystąpiło więc sporo anomalii, ale październik o sprzyjających warunkach pogodowych pozwolił na zebranie towaru o dobrej jakości. Temperatury były przez wiosnę i lato nieco wyższe od średniej wieloletniej, jednak jesień była nieznacznie chłodniejsza. Początek sezonu sprzyjał więc zasiewom, choć niekiedy konieczne okazało się deszczowanie. Wegetacji sprzyjała niska presja mączniaka. Silnie zagrażał uprawom wciornastek oraz stemphylium. Zbiory rozpoczęły się w UK na przełomie sierpnia i września. Początek był obiecujący, jednak we wrześniu ze względu na opady deszczu kondycja cebuli nie była już najlepsza. Sezon Anglikom uratowała więc dobra pogoda w październiku.
Systemy siewu w UK
W Anglii wysiewa się 2-2,5 jednostki/ha. Dzięki temu cebula jest większa. Wysiewa się cebulę na płask lub na zagonach. Obecnie ok. 28% stanowią nasiona otoczkowane, choć jeszcze 20 lat temu było to ok. 90%. Nasiona podkiełkowane pozwalają na wcześniejszy strat roślin, ale w Anglii nie stwierdzono wzrostu plonu spowodowanego wykorzystaniem nasion podkiełkowanych. Zdaniem Nigela Kingstona najistotniejszym czynnikiem determinującym powodzenie w produkcji jest właściwe przygotowanie pola, a także głębokość siewu i wilgotność podłoża. Obsada także jest istotna. Kalkulacje plonu rozpoczyna w maju i trwa ona do końca czerwca. Na jej podstawie prognozuje produktywność kwater.
Zagrożenia dla produktywności
Bardzo ważnym zagadnieniem jest ochrona uprawy przed zachwaszczeniem herbicydami doglebowymi. Cebula nie lubi konkurencji i aby mogła wydać obfity plon musi rosnąć w kwaterach wolnych od zachwaszczenia. Z obliczeń prelegenta wynika, że zniszczenie jednej rośliny na 1m2 przekłada się na utratę plonu wynoszącą 1 t/ha. Nową metodą zwalczania chwastów w Anglii jest niszczenie ich w międzyrzędziach. Niszcząc chwasty bez nanoszenia cieczy roboczej na cebulę unika się efektu spowolnienia jej wegetacji. W gronie chorób za straty odpowiada mączniak , stemphylium, a w gronie szkodników śmietka i nicienie. Zwłaszcza ostatnie z wymienionych szkodników stają się coraz większym problemem na angielskich plantacjach. Nieustającym zagrożeniem pozostają też wciornatski, nawet w latach o dużych opadach. Silna presja tego szkodnika i brak kontroli doprowadzić może do bardzo dużego spadku plonu cebuli.
Angielskie zbiory
Zależnie od przebiegu pogody cebula nie jest pozostawiana na polu długo. Najczęściej jest ona po wykopaniu na polu 24-48 godzin, a potem trafia do przechowalni. Co ciekawe, angielscy plantatorzy na mediach społecznościowych dzielą się chętnie informacjami o przypuszczalnych zbiorach, więc można łatwiej zakładać rozwój sytuacji na rynku po zbiorach. Przechowuje się cebulę głównie w pryzmach, choć znajdują się też plantatorzy wykorzystujący skrzyniopalety na masową skalę. Zdaniem prelegenta bardzo ważne na etapie przechowywania jest dostarczenie do pryzmy powietrza w celu możliwie jak najszybszego osuszenia plonu.
Uprawiane odmiany
W gronie odmian firmy Syngenta uprawianych w UK doskonałe osiągnięcia uzyskuje na przykład odmiana Vision F1. W 2015 roku uzyskała ona tytuł najlepszej odmiany dostępnej na rynku To wyróżnienie zostało przyznane przez niezależną instytucję NIAB badającą uprawę cebuli i jej przechowywanie. Badano w lipcu cebule z chłodni KA pod kątem wybijania w pędy kwiatowe i najlepiej w tym względzie wypadła odmiana Progression F1. Dobrze spisuje się także odmiana Motion F1. Tworzy ona bardzo ładne cebule z pojedynczym stożkiem wzrostu. Wymaga ona jednak nieco lepszego nawożenia niż pozostałe odmiany. Odmiana Medalion F1 cechuje się w warunkach UK silnym systemem korzeniowym i w odróżnieniu od poprzedniej odmiany nieźle sprawdza się na glebach słabszych.
Decydując się na uprawę cebuli angielscy plantatorzy poszukują odmian o wysokiej tolerancji na choroby, dających się długo przechowywać. Chodzi o cebule z cienką szyjką, o pojedynczych stożkach wzrostu. Oczekiwania brytyjskich plantatorów są więc zbliżone do tego, czego pragną polscy ogrodnicy.
