Zagrożeniem dla upraw pomidora, papryki i oberżyny w Polsce jest Tomato mottle mosaic virus. Żywicielami wirusa są rośliny psiankowate: pomidor, papryka, pieprzowiec owocowy (chilli) (Capsicum frutescens) i oberżyna, a ponadto ciecierzyca pospolita z rodziny bobowatych oraz rośliny dzikorosnące, zwłaszcza rzodkiewnik pospolity, psianka czarna i werbena pospolita.
Objawy występowania i szkodliwość
Objawami porażenia pomidorów tym wirusem jest wyginanie liści w dół, ich deformacja, pofałdowanie i plamistość, chloroza na młodszych liściach, szybkie rozprzestrzenianie się martwicy liści i końcówek pędów, karłowacenie oraz częściowa lub całkowita nekroza owoców. Jeśli zostały zainokulowane młode rośliny, nie wytwarzają one
kwiatów, a tym samym nie zawiązują owoców, co wiąże się z całkowitą utratą plonu. Na papryce obserwuje się żółknięcie liści i nekrozy pędu głównego. Na pieprzowcu owocowym występuje karłowatość oraz plamistość i nekrozy liści. Na oberżynie spotyka się ciemnofioletowe plamy na kwiatach, mozaikę i deformację liści, na roślinach porażonych także przez inne wirusy. Na ciecierzycy nie notowano objawów porażenia.
Największą szkodliwość wirusa odnotowano na pomidorach, gdyż porażone rośliny mogą w ogóle nie wytwarzać owoców. Szkody o znaczeniu gospodarczym agrofag ten wywołuje w szklarniowych uprawach pomidora w Izraelu i Chinach.
Sposoby rozprzestrzeniania i przenikania
Wirus jest przenoszony w sposób mechaniczny, w wyniku bezpośredniego kontaktu pomiędzy roślinami, na narzędziach ogrodniczych, rękawicach, odzieży, itp., a na większą odległość na roślinach do sadzenia i materiale do szczepienia oraz z nasionami. Nie można wykluczyć przeniesienia wirusa przez trzmiele podczas zapylania przez nie kwiatów.
Postępowanie w przypadku podejrzenia wystąpienia agrofaga
W przypadku jakichkolwiek podejrzeń co do obecności agrofaga w uprawach pomidora i papryki, zwłaszcza pod osłonami, należy poinformować o tym fakcie najbliższą jednostkę organizacyjną Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
Tomato mottle mosaic virus obecnie nie znajduje się na liście agrofagów kwarantannowych dla Unii Europejskiej, niemniej przeprowadzona przez Julius KühnInstitut (Niemcy) ocena zagrożenia wykazała duże ryzyko fitosanitarne ze strony tego wirusa.
Źródło tekstu: www.piorin.gov.pl
Źródła zdjęć: www.plantmanagementnetwork.org i www.researchgate.net
