Uprawa pora ukierunkowana na wysokie plony, przy zachowaniu najwyższych parametrów jakościowych powinna być realizowana w oparciu o najlepsze odmiany heterozyjne. Ważna jest przy tym technologia uprawy sprzyjająca zarówno wysokim plonom jak też uzyskaniu długiej części wybielonej.
Uprawa pora w sprawdzonej technologii
W przypadku porów praktykowane są różne technologie uprawy. Cel jest zawsze ten sam – jak najdłuższa łodyga rzekoma. Można go osiągnąć zarówno przy uproszczonej technologii , jak i przy uprawie w dołkach na płask , zagonach lub redlinach. W jednym z gospodarstw regionu Górnego Śląska pory uprawiane są w różnej technologii. W uprawie przeważa Mercurian F1, który w sezonie 2016 uprawiany był w kilku terminach sadzenia, począwszy od połowy maja do 20 sierpnia. Te różne terminy sadzenia możliwe są w przypadku Mercuriana F1, ponieważ jest to szybko rosnąca odmiana, która świetnie spisuje się w plonie głównym, jak i z powodzeniem może być uprawiana jako poplon. Nawet w warunkach gleb o klasie bonitacyjnej 3A i B do 4B odmiana Mercurian F1, daje możliwość osiągania bardzo wysokich plonów. Przekonali się o tym wszyscy, którzy w bieżącym sezonie zdecydowali się na uprawę tej niezwykle cennej odmiany.
W opisywanym gospodarstwie Górnego Śląska, oprawa pora odmiany Mercurian F1 prowadzona jest glebach klasy bonitacyjnej 3B i 4A. Rośliny sadzono w dołki na głębokość 20 cm, wykonane co 12,5 cm na redlinach. Odległości miedzy nimi wynosiły 52 cm. Przy takim systemie sadzenia uzyskuje się obsadę około 170 tys. sztuk na hektar. Na wagę pojedynczej sztuki pora oscylującej wokół 0,5 kg/sztukę wpływał potencjał genetyczny Mercuriana F1, ale też wysokiej jakości długa łodyga rzekoma. Wpływ na to miał też system uprawy (sadzenia), ale również obsada wynosząca 170 tys. sztuk/ha.
Lustrowane przeze mnie plantacje Mercuriana F1 dawały plon handlowy znacznie powyżej 70 ton z hektara.
W opisywanej lokalizacji, jeszcze w trzeciej dekadzie listopada, zbierane były pory Mercuriana z nasadzeń realizowanych na początku lipca. Na 10 kg opakowanie wchodziło 20-23 sztuk, a plon wyniósł ponad 55 ton z hektara.
Technologia dopasowana do terminu uprawy
Na plon, a jeszcze bardziej na jakość porów wpływa zarówno potencjał genetyczny, ale również technologia i obsada. Optymalne warunki powietrzno-wody zapewniają redliny wykonane przed przygotowaniem dołków. Najlepiej gdy piętka usytuowana jest około 20 cm poniżej poziomu gleby. Głębsze sadzenie nie jest wskazane, gdyż co prawda może wpłynąć na uzyskanie dłuższej części wybielonej, ale też spadek plonowania. Z kolei płytsze zagłębienie piętki (5-20 cm poniżej powierzchni gleby) może wpływać na spowolnienie dynamiki wzrostu i tym samym wydłużenie okresu od sadzenia do zbiorów. Z tych powodów nasadzenia wczesne, które powinny dawać najwcześniejsze zbiory, są wykonywane płycej, do 5 cm. Obsada porów jest niezwykle ważna. Nasadzenia wczesne to z reguły najwyższe możliwe zagęszczenia od 200 do 300 tys. szt. na hektar. Zbyt wysoka obsada wprawdzie potencjalnie dobrze wpływa na długość łodygi rzekomej i samowybielanie części nie zanurzonej w ziemi , ale mocno opóźnia osiągnięcie oczekiwanej średnicy. Ta zaś jest wyznacznikiem terminu zbioru w produkcji najwcześniejszej. W technologii sadzenia sadzarkami, która dominuje w gospodarstwach średnich i małych , często stosuje się obredlanie. Ma to za zadanie wydłużenie części wybielonej. W tej technologii należy pamiętać, by rzeczywiste ostateczne posadowienie piętki nie znalazło się płycej aniżeli 5 cm od rzeczywistej posadowienia od dna redliny. Sam proces obredlania, nie powinien naruszać strefy bryły korzeniowej pora.
Obredlanie stanowi również dodatkowe wyzwanie dla kontroli zachwaszczenia. W takim przypadku powinna być realizowana metoda dawek dzielonych. Ostateczne odchwaszczanie herbicydowe nie powinno następować na zbyt rozrośniętej plantacji, bo przy mocno rozbudowanych porach, staje się trudne do wykonania od strony technicznej.
Zwalczanie chorób i szkodników oraz eliminacja chwastów
Zasadnicze szkodniki w uprawie pora to: nicienie, rolnice, drutowce, śmietka, wciornastki, miniarka porowa, wgryzka szczypiorka. Z uwagi na szkodliwość najważniejszy jest wciornastek. Podejście do tego szkodnika powinno być podobnie jak w przypadku uprawy cebuli. Na początku sezonu groźna może być śmietka , a w uprawie porów zimujących i późnojesiennych – miniarka .
Pod względem zwalczania chwastów dobre efekty daje Boxer stosowany zarówno w dawkach dzielonych jak i jednorazowo w pełnej dawce wraz z pendimetaliną. W ochronie przeciwko alternariozie , Stemphylium, rdzy warto sięgnąć po takie preparaty jak jest Scorpion 325 SC, Amistar 250 SCi Amistar Opti 480 SC.
Nawożenie i zasilanie dolistne
Por należy do roślin średnio-głęboko korzeniących się. Jest rośliną, która ma wysokie wymagania pokarmowe. Nawożenie mineralne powinno być realizowane jako nawożenie doglebowe (do 3 tygodni przed sadzeniem nawozy NPK)oraz nawożenie pogłówne głównie azotowe , które należy zakończyć najpóźniej na 6 tygodni przed zbiorem. Deszczowani , lub obfite deszcze wymuszają zwiększenie nawożenia pogłównego o dodatkowe 30%.
Nawożenie organiczne , zwłaszcza nie do końca dobrze skompostowaną materią organiczną, nie powinno być realizowane później niż na rok przed sadzeniem. Podobne zasady dotyczą słabo skompostowanego kurzeńca.
Nawożenie dolistne jest cenne zwłaszcza w fazie 4-6 liści. Nawozy dolistne dobrze skompensowane z udziałem aminokwasów , dają dobre efekty w uprawie pora.
